Het boek Interveniëren en veranderen, op zoek naar betekenis in interacties (Kluwer, 2006; €59,75 via managementboek.nl) bestaat uit zo’n 17 artikelen van 30 auteurs over nieuwe en ongebruikelijke interventiemethoden om veranderingsprocessen vorm te geven. Van interactief werken met causale diagrammen tot large group interventions.
Het boek, dat onder redactie van Jaap Boonstra en Léon de Caluwé tot stand kwam, geeft een overzicht van interventies en de achterliggende theorieën, methodologische principes, werkzame bestanddelen en waardevolle praktijkervaringen. De geselecteerde interventies hebben met elkaar gemeen dat ze zijn gericht op ‘het samenbrengen van mensen om hun situatie te duiden’, op betekenisgeving dus. De interventies zijn dan ook geworteld in het theoretisch spectrum van het sociaal constructivisme, de systeemdynamica, de groepsdynamica en de chaos theorie. De lezer die daarmee bang is voor ingewikkelde wetenschappelijke verhandelingen kan ik geruststellen: Interveniëren en veranderen bevat uitstekende onderbouwingen en literatuurverwijzingen, maar is tegelijkertijd een praktijkgericht en vooral ook inspirerend boek.
Interventiemethoden
Hoewel niet alle interventiemethoden even nieuw zijn in jaren, staat de methodologische ontwikkeling nog in de kinderschoenen. Dat was voor Boonstra en De Caluwé ook een van de aanleidingen om de interventies op een rij te zetten. In het 412 pagina’s tellende boek komen interventies aan de orde zoals story telling en werken met narratieven, learning history en vierde generatie evaluatiemethodieken, future search en co-creërend veranderen. Ook de rol van de procesbegeleider komt aan bod, zoals in het artikel van Julien Haffmans. Hij gaat in op ‘vrijgeleiden’ als interventiemethode. Julien beschrijft begeleiders van interactieve veranderingsprocessen als de ‘leiders van niks’. Een prikkelende manier om tot uitdrukking te brengen dat de rol van de begeleider van veranderingsprocessen vooral ‘het begeleiden naar zelfsturing’ is.
Story telling en learning history
Van de interventies die in het boek zijn beschreven, was ik onder de indruk van de hoofdstukken over story telling en learning history. Storytelling omdat de auteurs Breuer en Abma aantonen hoe met verhalen, het hart van de organisatie kan worden geraakt en blootgelegd. Deze benadering staat in schril contrast met de instrumentele benadering van story telling die we in het communicatievak kennen. Learning history omdat ik veel heb geleerd van dit hoofdstuk van Leen van Driel over evalueren als verandermethodiek. Overigens geldt voor alle interventies dat de opgenomen praktijkervaringen genuanceerde reflecties op de beschreven methodieken vormen. Geen Amerikaanse Walhalla-verhalen maar realistische weergaven vanuit een sterk besef dat het kunnen reflecteren op het eigen handelen, de eerste voorwaarde is waaraan een begeleider van veranderingsprocessen moet voldoen.
Lezen of niet lezen?
Lezen natuurlijk! Interveniëren en veranderen, op zoek naar betekenis in interacties is een must read voor veranderkundigen en communicatieprofessionals. Het boek geeft handen en voeten aan veranderen met mensen, in plaats van het veranderen van mensen. Het boek laat ook zien dat interveniëren een vak is. Ik raad niet elke communicatieadviseur aan de begeleiding van interventies zelf ter hand te nemen maar Interveniëren en veranderen biedt een betekenisvolle visie op veranderen en een dito denk- en handelingskader voor ‘communicatie’ in veranderingsprocessen.
Filtercommunicatie wordt geleid door Nancy van der Vin (1964), een ervaren, breed inzetbare organisatieadviseur én communicatiemanager. Gespecialiseerd in communicatie bij veranderingsprocessen en reorganisaties. Een snelle denker die gemakkelijk schakelt: tussen strategie, beleid en uitvoering; tussen organisatie en communicatie. Taalgevoelige analytica die goed op koers blijft in een complexe omgeving met tegengestelde belangen. Denker én doener. Uitgebreide ervaring bij: rijks- en gemeentelijke overheden zoals politie, Belastingdienst, Douane, brancheverenigingen en gemeenten, (geestelijke) gezondheidszorg, en zakelijk dienstverlening. Enthousiast, betrokken, sociaal en overtuigend. Near native in de Engelse taal, in woord en geschrift.
